Hervorming van UPV

Er bestaat inmiddels uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor een heleboel producten. Denk aan autobanden, verpakkingen, elektronische apparaten, en sinds kort in Nederland ook textiel. Het wordt gezien als een effectieve manier om producenten verantwoordelijk te maken voor de producten (en het bijbehorende afval) dat ze produceren. Dankzij een partnerschap tussen bedrijven, gemeenten en afvalbeheerders, maakt UPV – via een producentenorganisatie – de financiering voor afvalbeheer mogelijk, wat vaak ook de efficiëntie verbetert. Daarnaast kunnen bedrijven mogelijk aangemoedigd worden om hun producten te verduurzamen, dankzij instrumenten zoals eco-modulatie.

In deze position paper wordt beargumenteerd waarom het potentieel van UPV zwaar onderbenut is en hoe producenten onvoldoende verantwoordelijk worden gehouden voor de milieuschade die ze veroorzaken. Er wordt geïdentificeerd waar het precies fout gaat en hoe ambitieus beleid deze fouten kan rechttrekken.

Om van UPV een effectiever instrument voor de circulaire economie te maken, worden een aantal concrete wettelijke maatregelen voorgesteld:

• Versterk de governance om de transparantie te verbeteren
• Herdefinieer de missie van producentenorganisaties om verder te gaan dan afvalbeheer
• Zorg voor geharmoniseerde eco-modulatie
• Pak ‘free riding’ aan (vooral bij e-commerce)
• Erken verplichte statiegeldsystemen (DRS) als onderdeel van het UPV-beleid
• Combineer het potentieel van UPV met andere economische beleidsmaatregelen