Veilige en duurzame zonnepanelen

Zonnepanelen zijn een belangrijke oplossing om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Dat komt omdat er minder CO2 bij vrijkomt om ze te maken dan bij het gebruik van fossiele brandstoffen als aardolie en gas. Zonnepanelen moeten alleen geen nieuwe problemen veroorzaken, zoals schadelijke effecten van chemische stoffen die erin zitten en brandgevaar. Aangezien er steeds meer zonnepanelen gebruikt gaan worden, is in de hele ‘keten’ aandacht nodig voor mogelijke ongewenste bijeffecten. Dus van het ontwerp, de productie tot en met de afvalverwerking.

Deze mogelijke bijeffecten moeten worden meegewogen bij keuzes voor het ontwerp van zonnepanelen. Dat is ook nodig bij de keuze tussen verschillende duurzame energiebronnen, zoals windmolens. Het is dus belangrijk dat ontwerpers, inkopers en beleidsmakers zicht hebben op mogelijke bijeffecten om goede keuzes te kunnen maken bij het gebruik van duurzame energiebronnen. Zij hebben hier nu geen zicht op.

Het RIVM heeft daarom een tool ontwikkeld om de milieueffecten te volgen van het gebruik van chemische stoffen voor zonnepanelen in de hele keten, zoals lood. Hieruit blijkt dat hergebruik en recycling essentieel zijn voor een circulaire economie. Er komen veel minder metalen uit zonnepanelen in het milieu terecht als ze worden gerecycled dan wanneer de panelen als afval worden gestort. Uit dit afval kan bijvoorbeeld lood weglekken in het milieu. Ook is het belangrijk zonnepanelen zo lang mogelijk te gebruiken en niet eerder te vervangen. Dat lijkt nu vaak wel te gebeuren bijvoorbeeld als de zogeheten omvormer kapot is. De reden is dan omdat nieuwe zonnepanelen meestal meer elektriciteit opleveren. Maar als de oude panelen niet worden hergebruikt, is de CO2-uitstoot groter en milieuwinst kleiner. Het RIVM heeft voor deze verkenning een paar stoffen, twee paneeltypen en enkele scenario’s voor de circulaire economie geanalyseerd. Toch bieden deze methoden nu al inzicht in mogelijkheden om de milieueffecten te verkleinen en de milieuwinst te vergroten.