Kosten en opbrengsten bij recycling van zonnepanelen

In de afgelopen 10 jaar is fotovoltaïsche (PV) zonne-energie in Nederland een belangrijk onderdeel geworden van het totale energieopwekkingssysteem en blijft snel groeien. Echter, over 25 tot 30 jaar bereiken de momenteel geïnstalleerde PV-panelen het einde van hun nuttige levensduur. Zij zullen dan jaarlijks meer dan 200.000 ton e-waste genereren dat moet worden ingezameld en verwerkt. Stichting OPEN is verantwoordelijk gesteld voor het op een juiste wijze inzamelen, verwerken en afvoeren of recyclen van End-of-Life (EoL) zonnepanelen.

De huidige reguliere recycling-processen voor zonnepanelen leiden slechts tot de recycling van het aluminium frame tot ruwe metalen grondstof. De rest van het zonnepaneel wordt voornamelijk gebruikt als vulmateriaal voor beton of als ondergrond voor wegen. Het is nog maar de vraag of dit proces in de toekomst kan worden volgehouden wanneer de hoeveelheden PV-afval veel groter zijn dan de hoeveelheden vandaag. Het is onzeker of er in de toekomst nu wel of niet een hoger niveau van recycling zal worden afgedwongen door wetgeving, maar het is nuttig om nu al te kijken naar alternatieve processen en technieken.

Het onderzoek van TNO heeft betrekking op alternatieve recyclingmethoden die momenteel in ontwikkeling zijn en waarvoor al speciale apparatuur in de handel verkrijgbaar is (bijvoorbeeld een heet mes voor het scheiden van de voorste glasplaat van PV-panelen). Een belangrijke vraag is of de potentiële opbrengsten uit de verkoop van teruggewonnen waardevolle materialen zoals zilver, de kosten van geavanceerde recyclingprocessen kunnen dekken. De huidige productie van PV-panelen is afhankelijk van de beschikbaarheid van zilver. Zilver zal naar in de toekomst schaars zijn als de verwachte groeiscenario’s voor PV werkelijkheid worden.

Uit het TNO-onderzoek blijkt dat het, gezien de historische prijsschommelingen van de waardevolle materialen die kunnen worden hergebruikt, in combinatie met vrij hoge en onzekere verwerkingskostenprognoses, waarschijnlijk moeilijk is om zo een zelfvoorzienende PV-onderneming te maken. Deze situatie kan aanzienlijk veranderen als de zilverprijs stijgt, bijvoorbeeld vanwege een sterk toegenomen vraag vanuit de PV-industrie. Ook kan worden verwacht dat de kosten voor geavanceerde verwerking zullen afnemen zodra de technologie de ontwikkelingsfase heeft doorstaan en op een economisch gunstige schaal wordt geëxploiteerd. Toekomstige ‘true recycling’ methodes voor PV-panelen zullen er in ieder geval heel anders uitzien dan de huidige gangbare praktijk.